29.1.12

Lingua ke nbarka pé!

O léxico do Crioulo de Cabo Verde é quase todo ele etimologicamente português (os olhómetros têm calculado: 99%). Mas depois esse léxico evolui semanticamente (contração de significado original i/ou ganha novos sentidos no uso nacional).
Em Crioulo, “kakerada”, escrito segundo as princípios e regras do Alfabeto Cabo-verdiano, é usado com um significado “pancada com os nós dos dedos no cocuruto (alto da cabeça) ”.

- N ta da-bu dos kakerada bu ta toma juis, dum sintada!

Portanto, quando estamos a escrever em português, segundo este exemplo “Tomei algumas caqueiradas na minha infância, principalmente na escola.” É inteligível para um alfabetizado Cabo-verdiano (porque bilingue), duvido que seja interpretável, na mesma proporção, por um leitor português ou brasileiro.

 Infopédia
Na kriolo
Caqueirada, nome feminino
Kakerada . nome.
1.
montão de cacos ou caqueiros
Kes kaku de vrido (o de kuza ki kebra).
? Djunta-m kes kakerada li bu bai bota na lixo.
2.
porção de trastes velhos
Pa kel li du ten fininge, ropa bedjo
3.
tiroteio carnavalesco com cacos
Pa kel li nu ka ten spreson
4.
coloquial pancada violenta; bordoada
Pankada ku dos dedo riba-l kukuruta kabesa (só es sentido); totisada é pankada ku mon aberto na totis;
Bordoada: N ta da-bu dos bordoada (=dos xikotada ke pode ser ku bara marmelero o ku lato. (lato =sinto de poi na kalsa)
5.
coloquial soco; bofetada
Ka ta uzado kakerada ku kel sentido.
bafatada é pankada ku palma mon na rosto;
soko é pankada ku mon fitxado (na kriolo punho é kel parte de braço (port. antebraço) perto de mon. El teneba rulojo na purso.
(de caqueiro + - ada)
Kakero é kenha ki  gosta de ta bota se kaku (de grogu fede)


Palavra “kakero”  se traduzida à letra para a Língua portuguesa “caqueiro” não terá sentido.
Es ome é kakero. * Este homem é caqueiro.
O Dicionário da Academia de Lisboa (2000) diz o seguinte:
caqueirada… quantidade ou caqueiros.
caqueirada1. Brincadeira carnavalesca em que se atiravam cacos ou caqueiros às pessoas que passavam. 2. Gír. Pancada, bordoada. 3. Bras. Gír. Bofetada.
caqueiro1. Vaso de barro velho, rachado ou inútil. 2. Chapéu velho e amachucado. 3. Coisa velha estragada, sem préstimo.

Nos kriolo é ka purtuges: "braso" na kriolo é ka mesmo kuza ke "braço" em português. As partes do corpo humano em português não tem as mesmas designações na Lingua Crioula.
A Língua Portuguesa é nossa Língua Oficial, mas daí fazer regressar os arcaísmos à língua portuguesa sob o pretexto de estar a falar/escrever o português cabo-verdiano…

Será que podemos falar de um Português Caboverdiano?

Sem comentários:

Enviar um comentário