30.5.13

Cabá xkuá

-Ka bu N gana-m pa N cuda si!

-É mintida, é mintida, é mintida!

- Adé, João! box dente dja cabá xkuá...

(...)

29.5.13

Bu tene más é N gana...

«N tene vontade de...» é ka mesmo cuza ke « N tene gana». Ke dia ke scravo ta tene vontade? Senhoris tem N gana más ke mi, mas de se-l ta traduzido na «vontade, deleite, prazer...».

É por iso, na nha menza sta a vontade...

28.5.13

['prɛmɨ]


- Preme é prémio!
 
-Kenha ke ganha preme Camões 2013?
- Mia Couto, escritor moçambicano
 
Mia Couto: Prémio Camões 2013
Imagem

27.5.13

[kɛrdi'zɛr]

De asucra ta fazedo Kerdizer [kɛrdi'zɛr] ku rapusada. Es é crocante, mas kel primero é prope "rapuxado!".

"(...)

Enbora el sabe ma ALUPEC e un alfabetu ki ta sirbi pa skrebe tudu varianti di lingua kabuverdianu, diskaradamenti el ta afirma ma alfabetu kabuverdianu ta sirbi pa skrebe so varianti di Santiagu. Dizavergonhadamenti, nun asomu di rasismu, el ta batiza alfabetu ofisial di “tropikal”. ----§---- El ta konta mentira ma alfabetu kabuverdianu ta ben substitui “alfabetu etimolojiku” sima ki algun dia Stadu ofisializa otu alfabetu kabuverdianu diferenti di es en vigor. Es li e primeru alfabetu kabuverdianu ofisial di manera ki e mentira afirma ma atual alfabetu kabuverdianu substitui otu alfabetu kabuverdianu. ----§---- Oh omi di Deus, bu sa ta ser atrevidu ti ki bu ta kre inpidi Kabuverdianus uza ofisialmenti se propi lingua na se propi txon! Mas un bes, bu da-m razon kantu N afirma nun artigu dimeu publikadu na jornais di es prasa resentimenti ma grandi parti di defensoris di rejionalizason e Purtuges pa dentu i Kabuverdianu pa fora.
 
 
(...)"

Diskisé...

- Te ló ke bu ba ka bu diskisé. (dupla negasão)
-* tel ó ke bu ba ka bu diskisé

- É te ó ke bu diskisé.

kel ó ke bu bai ko (ka+u= ko) skese.


Ora ke bu ba ka bu diskise? «Parce-m ma sim.»

25.5.13

Ka bu ver di a nú

Com lisensa!  Criolo, era mazante  é um desbaste nesesário...
(...)
 
1. A dinâmica divisiva do país, provocada pela forma apressada como o governo e entidades próximas têm trabalhado a questão da oficialização do crioulo, devia ser alerta suficiente para todos. Muitos caboverdianos ressentem-se da adopção de uma escrita com base num alfabeto fonológico que rouba a língua da sua origem e história etimológica. E vêem nisso motivações ideológicas que não devem ser impostas a ninguém. (...) Ler mais 
 
"(...)
 
2. "Esse debate coincidiu com o lançamento na versão ALUPEK de “Konstituison di Republika” por Mário Silva, presidente da Fundação Direito e Justiça (FDJ), a tradução da carta magna para a versão badia do crioulo. Recorde-se que o ALUPEK é um polémico alfabeto tropical que se propõe substituir o actual alfabeto etimológico, e como tal considerado pelos seus autores como o melhor processo de funcionalizar a escrita da variante que elegeram como crioulo cabo-verdiano. (...). Ler mais

24.5.13

Lolondji


<lolongi> [lolõ'gi]

<lolondji> [‘lolõ'dᴣi]

Na Fogo du ta da bolé.
Na interior de Santiago minis ta lolongi/lolondji.
Na Cidade mininus sta tudo na baloiso.


(...)

23.5.13

Po na geto!


Geto [‘getu]
- Faze-m um geto!
- Mó ke N ta faze-bu geto, se N ka sta na geto?!
- Antam nha compo sta.
- Mi N sta compodo, sima N gosta.

- Mas é un geto fedi ke ka ta sirbi-m.
- Nha geto é asim fedi, se bu ka cré, dexa. Oto argem al cré.

- Antam, nha bira!

-Ah nha mááh...

22.5.13

Spitxa

Spitxa (do pt. espichar)


- Mudje ka ta spitxa frente de ome.

- Bu pode spitxa bu bem, bu ta txa-m li!

- Odja agu ta spitxa na zingue furado. (sgitxa)

(...)

20.5.13

Bolé

- Minis gosta de da bolé.
- Minino fémia ka ta da bolé ku perna racatxado!

- Minino matxo ta faze stik.

15.5.13

Gargalexa

Gargalexa,
- cuzé ke bu sta gargalexa?

(...)
Djobe cuzé ke kel galinha sta gargalexa.


Ramede dor de garganta: gargalexa orina-l besta, inda kente.

(...)

Lagoia

- Dja bu lagoia-m cama?

- Bedjo, ora ke txuba txobeba, tudo algem ta panhaba agu na lagoia.

(...)

10.5.13

Deus djugar...

- Ku Deus jugal-l de mal!
- Ku Deus djuga-l de mal!
- Ku Deus djugar de mal!

- Deus Libra-l de mal!

7.5.13

Cunsa_ cumensa

Bem li bu cunsa bai.
Ora ke bu cunsa bu ka ta para = Ora ke bu cumensa bu ka ta para
kel cuza ke bu ka ta para-l ka bu cunsa-l.

- Cunsa-l dreto!
Dja N cunsa, spera pa bu odja rezultado.

inda bu ka odja nada, N cunsa...

6.5.13

Kebe_kabi_ caber

I

- Li gó, bu ka ta bem kebe!

- Bu  ka sta ku gosto, más N ta kebeba nes lugar... nem N ka gordo!

II

- kel bala ka ta kebe tudo kel fijon li.
- Se ka kebe, bu ta leba kel ke resta na boca!

5.5.13

1.5.13

Tudo sta legal

Ka bu fadiga, dja N pode ku el.

Panga-l

Criolo, txascan!

- N ta panga-bu el na cabesa/boca.

- Panga-l na boka! [pã'gaɫ na'bƆkɐ] (= agressão)

- Ago, panga mon na boca! (= esconjura)

-Panga-l mon na boca! (= bater na argen ku mon na boca, na sentido de agresão)

- panga-l pó na cabesa/boca

*panga-l mon na cabesa!

* sota-l mon na cabesa!

- sota-l na boca![so'taɫ  na'bƆkɐ] (= agressão com o punho/mão na boca)

- sota-l el na boca! [so'taɫ ɛɫ na'bƆkɐ] / [so'talɛɫ na'bƆkɐ] (= agressão com qualquer coisa na boca)

- N ta sota-bu el na boca! [ñtɐ sotabwɛɫ na'bƆkɐ] / [ñtɐ so'tawɛɫ na'bƆkɐ]

panga ['pãgɐ]. v. (do pt. espancar). 1. dar pancadas em, bater em.

sota ['sotɐ]. v. (do pt. açoitar)

Sota dedo na pedra (=da topada)
Sota-l cabesa na cama (= ****)