30.5.15

E sin ke fradu AlupeKiar - II



A:
N  tem un mandato_ N fazɨ um mandato di kwatro anuʃ, mandato de mãos limpas, N tem obra feita i subrɨtudo[sobrɨtudu]  N tem um prujɛtu pa futuro, es prujeto è ka di FT è ka di camara ki N  lidèra, mas e [mɐs e]di Santa[‘sãtɐ]  Catarina, em boa parti è ta konsuma na_ no plano dɨretor  munisipɐɫ  ki aprovadu  na dɨzenbru ku vɔtus di MPD ɨ ku vɔtus di PAICV, atɛ pur ɐklɐmasão, purtantu N ta konsidera ma dja nu da um rumo_ a Santa Catarina_ _ Purtantu nu realiza [rɨɐlizɐ]um mandatu sima N fla a:: ẽ kɨ nu da opurtunidadɨs ɨspɨsjɐɫmẽti  pa jovens [ʒɔvẽʃ] na cada rubera di Santa Catarina  nu tem pelo menus [pɨlu’mɛnus] um bandera, è  por isso [pur isu] ki [kɨ:]  ku aprovasão [ɐprovɐsãw] de  plano diretor  municipal nu ta considera na Santa Catarina sta na rumo certu [sɛrtu], santa Catarina ganha [‘gaƞɐ] muito [mujtu] ku es quatro ano [kwatrwanu] na tudu  areas [‘arjɐs] na:: em materia [mɐ’tɛrjɐ] dɨ  boa governacao [guvernɐsãw] nu apresenta [ɐprɨzẽtɐ] tudu relatorios de  atividades [rɨlɐ’tɔrjus dɨ ɐtɨvidadIʃ] tudu planus di atividades [planus] e cinco contas de  gerência [sĩku kõntaʒ  dɨ ʒerẽsjɐ]_ na materia de admistracao [nɐ mɐ’tɛrjɐ dɨadministrɐsãw munisipɐɫ] oji [oʒɨ]municipal nu tem um admistracao mas compitenti [mas kõpɨtẽti] nu sai di quatro pa trinta e cinco tecnicos superiores [sɐj dɨ kwtru pɐ trĩtɐ e sĩku tɛknikuʃ superjorɨʃ]  na materia, na materia de habitacao ,na materia di habitacao [ɐbitɐsēaw]nu compu setucentus e oitenta  casa di pobri  [sɛtusẽtus i ojtĩtɐ kazaZ dɨ‘pɔbrɨ ] nu construi [kõʃtrwi] trinta e quatro [kwátu] nu teni [teni] trinta e quatro[kwátu]  mas dez aliaz [másZdɛs ɐliaʃ ]em construcao [kõʃtrusãw] nu da atensom  especial  a opurtunidades pa jovens fidju di pobri [ɐtẽsõ ʃpesjɐɫ ɐ opurtunidadis pɐ jɔvẽʃ  fidju di pɔbri]nu da/ nu gasta ate agora duzentus e...

 B:

ultimamentɨ em Santa catarina tem um abuso excessivu di puder [ɨʃsesivu dɨ pudɛr] e um falta exageradu[izɐʒeradu] di dimocracia e um pulitica di intimidasom [pulitikɐ di intimidɐsᾶw] e tambe um prisencise [e tᾶbe ~u] escessivu associado [asosjadu]a omnipotencia a hominicencia e a homnipresenca, portantu [purtãtu] tem kenha ki sabe tudu kenha ki ta fazi tudu e kenha ki ta ditermina ta txiga ate ao pontu di nu papia di um ditadura, [tẽ keƞɐ kɨ sɐbe tudu ­kẽ kɨ tɐ tudu i keƞɐ kɨ tɐ dɨterminɐ tudu_ _ ta tʃigɐ atɛ ao põtu dɨ nu pɐpjɐ dɨ ~u ditɐdurɐ]]   tem causa di medu e terror  provocadu  pa alguem  ki ka dibia ser [kawza dɨ mɛdu i di tɨRrorpruvokadu pɐ ɐlgẽ kɨ kɐ dɨbiɐ sɛr] e tem justiça [ʒuʃtisɐ ɐ varjuʃ nivɛjʃ] a varios niveis desenformacao [dɨzẽformɐsaw]e cultu di ignorância dentru [ignorᾶsjɐ dentu ] di conselho assim es grupo li ta kre fla  ma  nos nu ka ta pode sta sima nu kre  sempre [nos nu ka tɐ pode stɐ simɐ nu kre sẽprɨ]  mas tambe nu ka podi fica [mas tᾶbe sima nu stɐ li sima nu sta  li nu kɐ podɨ fikɐ]  e kel grupo li  sta  motivada [keɫ grupu li stɐ motivadu pɐ novu Rumu ɐ sᾶtɐ] pa novu rumo a Santa Catarina si kel rumo sta ti gosi [keɫ  Rumu kɨ stɐ ti gɔsɨ] ta consideradu me bom nos nu atxa ma nu debi volta na um novu sistema[nos nu atʃɐ mɐ nu debɨ voɫtɐ­ voɫtɐ nɐ novu sistema], ta bem [tɐ bẽ] nos nu tem um aposta seria [ ɐpɔstɐ sɛriɐ nɐ ]na desenvolvimentu di integradu [ dɨzẽvoɫvimentu ĩtegradu] di conselho acenti na dos grandi vetor sobretudu  planeamentu economicu  e planiamentu  estrategico [ɐsɛtɨ nɐ dos grᾶdɨ  vetor sobrɨtudu planiɐmɛtu ɨkunɔmiku ɨ … ʃtratɛʒiku] alguem  planeamentu economico  dicorenti [dikoRẽtɨ sĩ ] 

C:

Bom saniamento e fundamental  [bõ sɐnjɐmẽntu e fũdɐmẽtɐɫ  e fũdɐmẽtɐɫ pɐ tornɐ ]pa torna Santa catarina um conselho mas saudavel  nos nu tem um programa ki txoma [mas saudavɛɫ nos nu tẽ ũ prugramɐ kɨ nu tɐ tʃomɐ … ]Santa Catarina um municipio saudavel pa cria condicoes pa tudo alguem ki sta li vivi dretu  ku  salubridade [ kondisõjʃ pɐ tudu ɐlgẽ ki stɐ li vivɨ dretu ku sɐlubridadɨ]pa cria condicoes  pa kem ki bem li xinti santa Catarina vive Santa catarina bai pa torna bem, [kẽ ki bẽ li ʃĩtɨ… bɐj pɐ torna bẽ­_] mas N’cre fla u seguinte nes materia  li [mas N kre flɐ u sɨgĩtɨ nes mɐtɛriɐ li] camara ke familia di fracisco tavares dirije e ka consigue realiza nada  porque kes otu adversario [… dɨrɨʒɨ e kɐ kõsigɨ Rɨɐlizɐ nadɐ -purkɛ_ pɐmɔdɨ_ pɐ mɔdɨ keɫ otu dɨʃgrɐsadu flɐ..] fla Mm e corri ku tudo ses colaboradores[e kɔri ku tudu ses kulaburɐdorɨs]  nu tem lista des li senhor presidente sa lista di tudu_ colegas [nu tẽ listɐ dɛs li syƞor prɨzidẽtɨ sɐ listɐ di tudu//kulɛgɐs di ƞo li ] li ka sa nenhum kuel [kɐ sa niƞũ ku eɫ] e fica sem capacidade  de realiza  nada mas nada nada mesmo [e fikɐ sẽ kɐpasidadɨ-­ sẽ kapɐsidadɨ dɨ Reɐlizɐ nadɐ­_mɐs nɐdɐ nɐdɐ meʒmu]  horas ki [ɔras kɨ] nu pega se plataforma e mesma coisa [meʒma kojza]  ka tem capacidade pa fazi nada [pɐ fazɨ nɐdɐ] entom kuse ki tem  nes mumnetu li em termos [ ~tõ kuzɛ ki tẽ nes mumẽtu ẽ tɛrmus] sanianentu na cabo verdi porqe  kel camara la  fica xintado  ta spera  pa projetos de governo e tudo ves qui parci e fla me dicel [purkɨ keɫ kámɐrɐ lɐ fikɐ ʃĩtadu tɐ sperɐ  pɐ prujɛtus dɨ guvɛrnu ĩ tudu  ves kɨ pɐrsɨ e flɐ e dɨsɛɫ ] n’tom por isso komu  projeto alvez  atraza [~tõ pur isu komu prujɛtu aɫves ɐtrazɐ] camara ta fica sem fazi nada pamo e ka tevi iniciativas  [ fikɐ sẽ fɐzĩ nadɐ pɐmo e kɐ tevɨ inisiɐtivaʃ]   e ka teve lideranca  pa dirige nada [e ka tevɨ liderᾶsa pɐ dɨrigɨ nadɐ] foi por isso  ki nu fica na um instagnacao [fikɐ nũ stɐgnɐsᾶw] di kel li  ma kuse ki tem? [ma kuzɛ kɨ tẽ] Tem kel projeto [pruʒɛtu]

23.5.15

É sin ke fradu: AlupeKiar




purtᾶtu nos_ nos manifeʃtu ɨlejturaɫ ta ɐsẽtɐ fũdɐmẽtɐɫmẽtĩ ẽ doiʃ grᾶdɨʃ pilarɨʃ­ primejru e nɐ duminju ĩʃtitusjonɐɫ­­_ nɐ duminju ĩʃtitusjonɐɫ­­ nu tẽ kes dos grᾶdis ejʃus dʒɐ N Rifiri ũ ke ɐprufũndamẽtu da dɨmokrɐsiɐ lukaɫ i sɨgũdu grᾶdɨ ejʃu e ɐsũsãw peluʃ ɔrgᾶwʃ munisipajʃ di ɐwtunumiɐ kɨ lej tɐ kõfɨri-ɫ i purtᾶtu pɐ promovɨ pruʒɛtuʃ dɨ dɨzẽvoɫvimẽtu suʃtẽtadu dɨ dɨ sᾶw dumĩgu_ ɐ nes_ komu djɐ N falɐ prumeru e duminju_ nɐ sugũdu            nɐ sugũdu ejʃu primeru kõdisᾶw pa bo ɐsumɨ otonomiɐ kɨ nes mumẽtu kɐ stɐ asumidu_ purkɨ nu stɐ ũ kámɐrɐ di mᾶwʃ ʃtẽdidɐʃ nes mumẽtu_purtᾶtu bu tẽ kɨ tẽ kɨ tẽ ũ ekipɐ kɨ e kɐpas dɨkõnsebɨ  ezekutɐ pruʒɛtus dɨfiniduʃ pɐ ɔrgᾶwʃ munisipajʃ_ purtᾶtu ẽ sɨgũdu lugɐr nu tẽ kɨ vɐlorizɐ_purtᾶtu nu tẽ kɨ vɐlorizɐ u pɐpɛɫ dɐ prɔpriɐ ɐsẽblejɐ munisipaɫ kɨ nes mumẽtu li ũ ɔrgᾶu sɨkũdɐrizadu nes kõseλu_ mɐs komu tẽpu e limitadu N tɐ pasɐ já nɐ keszotu kɛ dɨzẽvoɫvimẽtu_purtᾶtu_ setorɨʃ_pulitikɐʃ setoriajʃ dɨ dɨzẽvoɫvimẽtu _ kɨ nu tɐ apoʃtɐ nɐ mudernizɐsᾶw dɨ ɐgrikuɫturɐ pɨkwarjɐ nɐ pɨrʃpetivɐ dɨ ɔfɛrtɐ dɨ produtuʃ dɨ kwɐlidadɨ omẽtu dɐ produsᾶw­_du // Rẽ/ nivɛɫ dɨ Rẽdimẽtu dɨ produtorɨʃ i da kwɐlidadɨ dɨ vidɐ purtᾶtu duʃ produtorɨʃ_ mɐs tᾶbe nɐ ɐpoju ɐ aʒẽtɨʃ ɨkunɔmikuʃ lukajʃ_ prumusᾶw dɨ produtorɨʃ lukajʃ_ fumẽtu ɨ ɐpoju ẽkwɐdrɐmẽtu du setor turiʃtiku_urbɐnizɐsᾶw ĩfrɐʃtuturɐsᾶw ɨ ɐbitɐsᾶw_ ɨ pulitikɐʃ dɨ dɨzẽvoɫvimẽtu susjaɫ_ ũ arjɐ fuɫkraɫ_ kɨ e arjɐ dɨ juvẽtudɨ kuɫturɐ ɨ dɨʃportu_ ɨ kuɫturɐ li nɐ kõseλu dɨ sᾶw dumĩgus tẽ kɨ bẽ ser episẽtru ɐpɐrtir du kwaɫ nu tɐ nu tɐ dizẽvove tudu u Reʃtu_ purkɨ e ũ putẽsjaɫ_ e ũ ʃpesifisidadɨ des kõseλu_ ᾶtõ nu tẽ ki ɐpostɐ fortɨmẽtɨ ɨ sɨ nu tivɛr opurtunidadɨ nu ta bẽ ɐnũsiɐ li_ ɨ komu ĩdɐ N stɐ na tẽpu_ dɛʒdi lɔgu skɔlɐ di muzikɐ dʒɐ nu stɐ ku prujɛtu ku … pruʒetɐ ɨ kumesɐ ĩplɨmẽtɐ ɐkɐdemiɐ dɨ muzikɐ ɨ tɨatru _tjatru_ nɐ ĩʃtɐlɐsᾶw nɐ ᾶtigɐ ʃkɔlɐ vɐriᾶtɨ ke aʃpirɐsᾶw ᾶtigɐ dɨ munisipɨʃ dɨ sᾶw dumĩguʃ_mɐs tᾶbẽ omenaʒejɐ ɨ vɐlorizɐ noʃ produtorɨʃ lukajʃ kɨ tᾶbe te es mumẽtu li nu kɐ tẽ_ nu kɐ tẽ odjadu Rikuƞesimẽtu dividu des des nes pɨrʃpetivɐ li