Un Mandukada!?

Sin, un mandukada na kurtura di Kauverdi pa pode korda i tuma kaminhu di Kultura.

Manduku e un palavra ki ben N na mimoria a prupozitu di kel testu li:"Pamod ku nu sta fala dialeto desconhecido? Ah nha djent simé nos criole di Djarmai i sab…kel letra r ku ta rola na nos lingua ta poi amorrrrrr ku mas saborrrrrrrrr. Kel nos sutak suave tem poder di apoixona kualker um.(...)", napunde N dexa kel kumentariu li: "Dignidadi sta na kabesa di kada omi ku kada mudjer ki ta odja Kauverdi sima se Patria...Lingua ki nu ta papia e di Kauverdi. Ago, fala di Djarmai e bunitu sin. Papia di Djarfogu e mandukukadu. Papia di Djabraba e floridu. Fla di Santiagu e madrasta. Dize di Sintanton e sorbedu. Fala di Sanbisenti e sakedu. Papia di Sanikulau e Parloa. Dize di Djasal e tenpradu. Dize de Boavista e speransadu sima Kauverdianu: Nobri novipovu labadu ku agu-l mar ki ka ta bibe ma ki ta sarga pa ka straga."

N fika ta matuta es palavra 'manduku' ben di latin. "Manduco, as, ávi, átum, áre 'mastigar, comer', der. do v. mando, is, dí, sum, ère 'mastigar, comer com gula, devorar, comer'. Istu na Disionariu di PB. I Dicionário da Academia de Ciências  de Lisboa tanbe ta regista-l komu verbu "Manducar... (Do lat manducare 'comer'). Mastigar, engolir ou ingerir alimentos.~ COMER."

Pamode ki na kriolu di Fogu ganha otus signifikadu:

i) Nomi: padas di madera (pode ser fetu di ramu di arvi) rolisu di ki pode ten te 70 sentimetru di konprimento i grosura ki ta fitxadu na palma mon i ki ta sirbi pa panta/gia 'buru' ku el o ki ta sirbi pa grandis briga, ... pa sota 'omi'. Dizafia: "Panha bu manduku pa nu odja ken ke mas omi li nes kaza, kenha ki ta manda!"; ii) adiverbiu di kuantidadi indifinidu " N po-l mandukul kume pa el ba faze des ora, ... dja el trabadja manduku, iii) Verbu/nomi kumedor "odja kumo el ta manduka!; ben du ben manduka kunpanheru; . Nu debe nota ma nes sintidu e kuazi senpri pejorativu, i ora ki signifikadu di manduku e kume, purtantu, un verbu, pur izenplu, :

" -Diabu, odja kumode ki el ta manduka! "

" -Rapas, ben manduka!, bo bu ka ta manduka na kaza di argen!?" (e un konviti groseru, ku sintidu trosita, kontrariu).

N ka sabe si inda na Fogu sta Omi di Manduku, omi balenti, ruspetadu: ki ka ta troka fra ku faze.

Ago, Buru e na undi ki el da-u koxi ki bu ta manduka-l!

         Buru e na undi ki el da-u koxi ki bu ta da-l ku po!

         Buru e na undi ki el da-u koxi ki bu ta xagua-l (di) po!,

         Buru e na undi ki el da-u koxi ki bu ta druba-l (di) po!