Gramatika (obra) di Lingua purtuges ta regista, kuazi senpri, na kapitulu di morfolojia, ki palavra na pasaji di Latin pa purtuges, ma tanbe ku uzu kontinuadu, un determinadu son pode ta sufri modifikasãu fonetiku ki txeu bes ta pasa dispesebedu pa falantis di komunidadi. Nos, si nu odja ku mas atensãu pa palavra ki oji nu ta uza na Kriolu i ki bem sobritudu di purtuges nu ta verifika kes prusesu fonetiku sima: asimilasãu, vokalizasãu, sonorizasãu, nazalasãu, etc. Du meste e mostra-s… Pur izenplu:
COTORNICE (lat.) > cadorniz/cotorniz (pt.) > katurnis, kadurnis, katrunis, koturnis (kriolu Kv)
E pusivel ki nu atxa otus nomi diferenti pa es pasu, kor kastanhu, ku arguns listra pretu di riba kabesa te txiga rabu, mas grandi ki un pinton lijeramenti, ki ta da boiu - diferenti di bua - FRRRRUUUU! rasteru di un kutelu pa kel otu i el ta poi obu na txon linpu, na un lugar mas ou menus sukundidu. Na na tenpu di azagua el ta sta na padjigal ta kanta diferenti di tudu pasu. Difisilmenti bu ta odja-l na txon ta anda, pamode basta el sinti txeru di argen ta txiga pertu pa el da boiu.
Ki mininu di kanpu ki nunka ka fazi inbapu (inbipu) pa pega katrunis? Katrunis na braza ta korta-m agu na boka…
Inbapu ta fazedu ku un pedra ki ten un fasi lizu i tres po. Pedra ta podu inklinadu sustentadu ku kes tres po pa ka kai. Kes tres po e un armadilhadu di forma trangular. na meiu di aria ki kel pedra ta kai, na txon ta fazedu un braku di tamanhu di um punhu fitxadu i dentu del ta podu orina txoku. Ago, e spera ki katurnis bai rabola no lugar fresku. El gosta, na ta rabola el ta toka na armadilha pedra ta kai bipu!
PS: Na ta froxa pedra tuma kudadu pa katrunis ka fuji o pior, minis runhu ta po koko es ta bafa pedra… Anton, pa bu ten serteza ma dja bu sona, primeru djobe rastu katrunis i di argen stranhu a volta di inbapu… si bu ka diskunfia bu pode panha mau!!! AhahaAAAAAA, ka bu linpa dedu na pedra!
Sem comentários:
Enviar um comentário