28.5.09

Tarantadu! Tarantulisu!

Pascoal Santos oji na dibati na AN interompe(du) se intervenson ki el staba ta faze na purtuges el fla, inda mikrofoni staba abertu,"nhos sta ta taranta-m...es ta stresa-m di mas, pur isu, gentis ka ta diskuti dretu..."

- Será ki el ten prabulema na da un ramoki na Português?

Nada disu: taranta,v 1.Fika perturbadu ku sururu, fika sen reason peranti karkel fatu o imaji.(do pt. atarantar, un arkaismu). Naturalmenti, di forma natural, sen kontrolu, o ki kusas asin kontise di rapenti so lingua di nos mai ta ampara-nu.

25.5.09

“BABEL” ORTOGRAFIKU

E PRISIZU IVITA “BABEL” ORTOGRAFIKU NA SKRITA OFISIAL/NASIONAL DI LINGUA KAUVERDIANA!


Na artigu anterior publikadu na Liberal Napolão skrebe :“ALUPEC não é unicamente estudo sobre o alfabeto cabo-verdiano, mas sim um conjunto de programas sobre a língua crioula, com métodos, formas e estratégias bem definidos a curto, médio e longo prazo.” Nes Parti el tem razãu, e di fatu un conjunto de programas sobre a língua Kauverdiana pa dignifika Nason Kauverdiana. Di akordu ku Fernando Pessoa (…) e é a língua com tudo quanto traz em si e consigo que define a Nação. Nos e un Nason, grasas a Deus Independenti.

Ago, mas uns paragrafus pa sklaresi/rekorda leredoris, letra "Cc" ka foi trokadu pa letra "Kk", mas sin, komu txigadu konkluson ma letra "Cc" ka e nesesariu pa skrebe ninhun kriolu di Kauverdi el ka ta faze parti di alupec - alfabetu kauverdianu. Suma letra “q”.

Alfabetu Kauverdianu e un Alfabetu Kauverdianu propostadu pa Studiozus Kauverdianus ki ta pirmiti skrebe tudu son di fala di kriolu. Purtantu, kre relasiona-l o konpara-l ku otus ki tanbe ten y en partikular ku Alfabetu Purtuges ki foi fetu pa Portugueses pa skrebe ses Lingua Portuguesa ta parse-m un eru. Eru pamodi sa ta konparadu di forma dizigual dos alfabetu pa skrebe dos Língua diferenti.

N ta intendi, sertamenti, kenha ki sa ta difendi “Cc” y “Qq” e kenha ki dja sta alfabetizadu na purtuges. Y ki tene un abitu/mekanika di skrebe purtuges y di skrebe kriolu ki el ta papia ku Alfabetu Purtuges ki el prende na skola o nau, di se alta kriasãu.

Pa karkel analfabetu (di karkel pais di mundu) ka ten letras ten apenas palavra ku se son, y se signifikadu. Ora ki inplementadu ensinu na Lingua Kauverdiana nos minis di Kauverdi ta bai pa skola pa bai prende le ku skrebe língua ki es ta papia na ses kumunidadi. Logu, ka ta ten konfuson na skrita di Kauverdianu ku ninhun otu língua pelu sinplis fatu di es ka sabe skrebe otu língua. E ses ta ser ses primeru kontatu ku skrita.

Ki fika klaru, N ta difende ma Língua Portuguesa debe kontinua ta nxinadu desdi skola primaria.

Finalmenti, "Cc", "Qq" y otus miodezas so ta faze falta na Alfabeto Portugês, purtantu e la ku es.

24.5.09

AK Decreto-Lei nº8/2009.

Atensãu Opinions Makers: dja nu pasa fazi di alupec sprimental, gosi nu sta na fazi di Alfabetu Kauverdianu In Decreto-Lei nº8/2009.

Sidadons kauverdianus lisensiadus, mestris y dotoris, pesoas sklaresidus (o nau) na duminiu di linguistika, sosiolinguistika, psikolinguistika, neurolinguistika y otus ___linguistika ten publikadu na komunikason susial (blogs inkluidu), di uns tenpu a es parti,artigus di opinion sobri skrita di kriolu di Kauverdi pa sklaresimentu y diskuson publiku. E di louva e di inkoraja se kontinuason pelu fatu di e ta pirmiti,na meius undi e pusivel, interesadus dexa ses kumentariu reflexivu sobri es materia. E raru ka parse kumentarius/dibatis entri alupekadoris y nãu-alupekadoris. As vezis e saudavel!

Ultimu artigu ki N ten kunhesimentu e di Napoleão de Andrade y e sta publikadu na Liberal online di 22 di Maiu, ALUPEC E AFROMANIA, el traze se opiniãu enkuantu pedagogu(?). N ka sa ta ben diskuti utilidadi di grafema “K” pa raseta vitamina “C” nen alinha nes pensamentu ma “A evolução do crioulo deve seguir em direcção à língua portuguesa, cuja influência é mais de 90% no léxico cabo-verdiano.”, pamodi N (nu)ta pensa ma língua e ka (so) “Léxico”. Pa otu ladu, ami N ka sta movidu pa ninhun “mania” ki e ka linguistiku nãu.

Ago, un otu afirmason publikadu nes artigu y ki bali pena diskodifika e es li undi Napoleão ta diskubri, talves sen kre, un razon primeru, verdaderu y profundu des prujetu di kriason di alfabetu kauverdianu (AK) el skrebe: “ALUPEC não é unicamente estudo sobre o alfabeto cabo-verdiano, mas sim um conjunto de programas sobre a língua crioula, com métodos, formas e estratégias bem definidos a curto, médio e longo prazo. ki nu ta reskrebe-l ku sigintis kureson a bold : ideia di ki se ten o ki nu debia ten e ki di fatu, alfabeto caboverdiano não é unicamente estudo sobre o alfabeto caboverdiano, mas sim um conjunto de programas sobre a Língua e Cultura Caboverdianas, com métodos, formas e estratégias bem definidas a curto, médio e longo prazo.

Entãu ka teneda es ideia!?

Si e nãu, nu meste, tudu nos, tene es ideia ki AK e un prinsipi (fin dja stivi mas lonji) pa formason di nos Identidadi Nasional, pamodi si es prujetu di inplimentasãu di AK ka fosi isu, era mas un prizenti txapa-txapa ki nu staba ta rasebe di pulitikus kauverdianus (di varius guvernu) ileitus pa tudu sidadon kauverdianu indipendentimenti di ser di situason o di opozison . Filismenti, es e ideia, kuazi unanimi, di nos guvernantis provadu na forma komu es sa ta djuda faze nase (dja ago, ka simiadu) en primeru lugar un prujetu ki so ta ruspeta a nason Kauverdi.
Foi aprovadu un AK, inbora mal sosializadu, ma jeradu ku mas valia di tudu variedadis di kriolu nasional (Prova sta num librinhu ki nu mesti kumesa ta le pa grupu di padronizasãu di alfabetu Proposta de Bases do Alfabeto Unificado para e Escrita do Cabo-verdiano: , pa ki tudu kauverdianu pode skrebe na lingua di nasãu ki e di sel. Seja, inda ki e so pur isu, AK e benvindu pamodi e un feramenta ki ta ben pirmiti nativus kauverdianu prende skrebe y reskrebi primeru ses propi realidadi verbal involventi, sen prejuizu di karkel spesi.

Enfin, AK ta ben faze kon ki tudu kauverdianu skrebe tanbe na se lingua pa otus letradus na Kauverdianu le pa torna skrebe y pa torna le mas tardi.
Mas un bes, nos, enkuantu nason, nu debe ruspetu a es AK sen dixa di tra-l, di bes a bes, ku bazi na siensia linguistika, entendidu segundu Saussure: “ciência que tem por único e verdadeiro objecto a língua considerada em si mesma e por si mesma” , kes ramu fraku.
Nu sabe ma Lingua ofisial di mundu interu di bes en kuantu es ta “sufri” variason y modifikason y nos e konsienti di es realidadi inkontrolável,… entãu ora ki forma di fla sta longi di forma ki tradisionalmenti ta skrebedu un determinadu palavra Instituison di direitu ta propoi se alterason na forma di ortografia.

Oji so nu podi diskuti, fundamenta y propoi "alterason" di AK pamodi AK dja sta dja ivestidu komu alfabetu pa skrebe lingua kauverdiana ki tudu kriolu ta papia.


Desdi 1975 ki lingua y kultura kauverdiana e livri politikamenti pa rekonstrui se propi kaminhu. Kuze ki staba ta falta?

21.5.09

Pamode N (nu) ka ta mata Kabesa pa bo?

Ku duvida bu (nu) ta fika: ..."Pedro Pires, não! Depois de 15 anos como Primeiro Ministro, nem uma casa própria tinha quando deixou o Governo na sequência da emergência da democracia pluripartidária e da II República. Somente neste segundo mandato (depois de mais de vinte anos como Chefe de Governo e de Estado) é que fez a sua casa, tendo recorrido, como qualquer outro cidadão, a um empréstimo bancário para o efeito (estas coisas deveriam ser levados ao conhecimento do povo, pois há coisas boas a serem noticiadas). Que eu saiba, não tem contas bancárias de muitos dígitos, mansões e casas sumptuosas em Cabo Verde ou no exterior – extorquidos ilegitimamente ao povo. Também não andou a comprar fatos de 300 contos no Rosa & Teixeira, em Lisboa, mas num modesto – e nem por isso menos digno – Pronto-a-vestir do Largo do Rato (e, se calhar deveria fazer compras no Rosa & Teixeira, por uma questão estética e de dignificação da imagem presidencial; o que eu acharia mais do que normal, necessário até). Mas há quem o tenha feito (e mais, muito mais), com o erário público – isto é, como dinheiro de cidadãos que chegam a ganhar míseros 10 contos por mês. Si nhos kre ler mas... nabega li:" In,http://terra-longe.blogspot.com/

17.5.09

Publisidadi abuzivu? Nãu. Nu ta fika so na Linguaji pulisitariu.

Leredoris, ka konfundi! Nen pa ka poi konfuson... es post ka ten maldadi, e so purguntas????? y pargunta ka ta ofendi!

N publika es post li na Kauverdianu.blogspot.com na marsu, N sa ta torna txumal a prupozitu des kartas publisitariu di post anterior, ki ta mostra tres amigus (sen ninhun amiga ...) filis da vida ta mostra " Curti ku amigos é natural"

Ago si nu traduzi es mensaji publisitariu pa tudu varianti dialetal? Leredoris pode faze ses pruposta di traduson pa N manda pa Konpal. E kapaz des da premi. Es kartas sta na tudu ilha di Kauverdi? Na Sanbisenti el debe sta... kal ki e textu? Na Sanbisenti parzen ma[´ku]= y não o equivalente portugês . Nhos pode skalese-m?

E "Cu","ku" o "polpa"

-Escrever na “Língua Caboverdiana”

Txiga pra la. Sem paixão nem fundamentalismos…


Em português e fizer uma leitura em “voz alta” de um texto qualquer ouvirá o inúmeros [ku]. Naturalmente porque a nossa língua materna - variantes de Sotavento e falizmente!, - e a nossa língua lexificadora também têm muitos [ku].
O uso do termo ” ou se quiser são muito frequentes no Caboverdiano: a) mi ku bo…/mi cu bo…, “=mi ma bo…” b) ba(i) ku mi/ ba(i) cu mi “=ba(i) ma mi” c) nase pa tras ; metaforicamente só pode ser [´ku], d) ago, ba brinka ku bu boneka! - Dixa papa trabadja. Sin!? Estes são apenas alguns exemplos de situações em que os falantes usam o referido termo.
Para mais ou menos confirmar, fiz uma mini-pesquisa em vários artigos de Zizim Figueira (desde já soberbos artigos esses) e de Valdemar Pereira (igualmente, mas com pouco tempo de casa), publicados aqui no Liberal, e verifiquei (verifica-se) que nas suas escritas eles não utilizaram o termo . Não o utilizam uma única vez.
Facto: na variante dos citados autores esse termo equivale a palavra . Este “mi ma bo” que nos morna e nos sacode.

Reparem, comparativamente, o Crioulo de Barlavento essas expressões são um “miminho”. Um que não é agressivo nem agreste.

Enfim, diferentemente do grande António Lobo Antunes, com o seu Fado Alexandrino na p. 39 «à noite voltavas-me o cu e adormecias». No Crioulo de Barlavento o não se escreve e com razão, é um verbo que nos faz viajar...

“ (…) Nem ca boses conta ma ove na polpa de gelinha!”

- Eis Uma Língua com Educação!

Pamodi nu ka pode Kurti ku nos amigus ?



-Djago nhos kurti ku moderason!

11.5.09

Enton alupec biradu txakota pur kulpa di kenha?

Kauverdi ten Linguistas pa kuze?...

A Semana online: "O debate, o primeiro de um ciclo, e que partiu da posição de três oradores, Viriato Barros, Celso e Cecílio Nunes, teve calorosa participação. Celeste Correia, Celina Pereira, José Luís Hopffer Almada eram visíveis entre outras figuras conhecidas nesta associação."

Ben, ora ki Djabakosu ka pode mas ta txumadu mediku pa pripara atestadu di obitu

10.5.09

Mas Ruidu? Nãu. Obrigadu!

Rasposta, Komu si algun menbro di Guvernu tivesi ditu ki el kre inpoi un determinadu varianti: "Qual é a posição da UCID em relação à oficialização do crioulo no âmbito da revisão constitucional?O crioulo deverá ser a nossa língua nacional. Aqui não há sombras de dúvidas. Agora, o Governo terá que dizer claramente à população, ‘nós vamos ter o crioulo, mas que cada ilha tenha a sua variante'. Não se vai querer impor ao mindelense o crioulo de Santo Antão. Não se vai querer impor ao santatonense o crioulo de S. Nicolau, e não se vai querer impor, ao homem do Fogo o crioulo de Santiago. Eu penso que se ficar claro que o crioulo é uma língua nacional, nas suas várias variantes, nenhum cabo-verdiano estará contra a implementação do crioulo como língua nacional. Agora, se se quiser impor uma determinada variante do crioulo às outras ilhas, penso que aí nós poderemos ter algum problema social. Mas penso que o Governo estará atento, os linguistas também estarão atentos e irão encontrar a solução possível para que todos nós continuemos a falar o crioulo, cada uma na sua variante, porque entendemos bem quer o crioulo de Santiago, quer o crioulo de S. Vicente, de S. Nicolau, de Santo Antão à Brava. Penso que essa questão cultural e histórica deverá manter-se, sem pretensão de o Governo querer impor uma determinada variante. Impondo uma variante, o Governo terá que assumir as consequências que daí poderão advir."

Es rasposta de A.M ta dexa subentendidu ma guvernu kre/deseja ki tudu ilha pasa ta papia "un varianti en detrimentu di otu" suma si isu fosi pusivel. Pois, e ka pusivel seguramenti nen di li a 100 anu. Pur isu me, ninhun guvernu ka ten ki splika povu "nós vamos ter o criolo" pamodi i)povu dja sabe ma el ten un krioulu ki e ta papia na se kumunidadi... ki el nasi el atxa bedju na tenpu; ii)Kauverdianu di tudu y kada un di es ilha abitadu y na diaspora sabe ma el e ta papia un kriolu ki tudu se konpatriota ta intnde. Pur izenplu, un natural di Fogu to ki el txiga Praia o Sanvisenti na nagosiu o di sirbisu, el ta sinti ki es ta envolvidu pa "un falar diferenti" asin komu, un forma diferenti di sta/konporta na kuminidadi... ma e ka meste interpreti... iii)E mas, un kauverdianu ora ki kunprimenta se konpatriota el ta fika logu ta sabe, mas ou menus, di undi e natural se interlokutor... deduson na forma di fala/papia/dize/falá.(tudu nos ten konpitensia natural di deduzi naturalidadi di un falanti atraves da fala, es ta kontisi na tudu lingua artikuladu y, es, ka meste xinadu na skola).

Ora, Kauverdianus ten konsiensia ma na interason verbal entri falantis di ilhas diferenti ta ten troka di palavras, di spresãu y di olhar, es ta sinti nesesidadi di sabe interpreta-s y pa isu, el ta pargunta o ki for kazu. Tudu leredoris des testu pode odja un argen di Fogu na Santiagu ta tenta fala badiu/Praia pa el pode integra midjor na kumunidadi, argen di Sanvisenti/barlaventu ta integra "lebi" as ves nu ta pensa ma es e imigranti. Ten duvida, kantu raformadu natural di Barlaventu ki ta mora na Santiagu?
Nu ta txoma atenson sobretudu pa kenha "ke di kontra so pamode e kontra y txau" pa un izenplu klaru, pamode ki Guvernu ka pode mostra, kontra mas inpoi"un kiriolu" ki debe ser faladu a un karkel falanti na territoriu nasional kal varianti kel debe papia,di Xines ki sta spadjadu pa tudu ilha. Na Fogu es ta papia suma argen di Fogu, Na kova Figera suma argen di Kova Figera, Na Praia suma algen di Praia, na Somada suma algen di Somada. Na Sanbisenti e Kumo?

Ben, kuza ki tudu falanti meste poi na se kabesa e ki kauverdianu dja pasa ofisialmenti ta ser Lingua Nasional(pur dikretu-lei)y na konstuisãu.
Sosiadadi Kauverdiana sta divididu pamodi argen sklaresidu kre pasa un mensaji diferenti di kel ki Guvernu kre pasa. Guvernu kre ki Lingua ki kada kumunidadi ta papia pasa ta ser skrebedu ku "leis di alupec"... alupec e un studu ki konklui ma midjo manera di skrebe Lingua Kauverdiana pa tudu Kauverdianu le y intende debe pasa pa uzu di un ortografia uniku di son ki falanti di kada kumunidadi ta produzi.

Kenha ke kontra uzu di alupec, ki refleti un izenplu, testus skrebedu na kriolu varianti di Sanvisente di un grandi kontador di storias mindelensis José Figueira, Jr ki tudu simana ta publika na Liberal, di un tenpu a es parti, ku un artigu di opinion di Nuno Ferro Marques tanbe skrebedu na mesmu varianti (uniku te gosi)y ki tra se popri konkluson. Ma e dezejavel ki un memu varianti ten na se skrita markas individual a nivel di ortografia?

Pa konklui, Gentis, Lingua faladu e un organismu vivu ku autonomia, el ta faze se propi perkursu... nos ke falantis nu pode analiza-l, eduka-l, konpo-l ku objetivu uniku ke di sirbi-nu na komunikason susial... Y sen RUIDU.

Ei Sinhor, si argun kuza sta mal e pa konpo pamodi suma sta ka pode fika.

8.5.09

- Napoleão!

Ora ki un Kapitãu ta skrebe y ta publika artigus di opinion di generu:

"Nos EUA alguns professores caíram na tentativa de induzir aos alunos para escreverem no crioulo de Santiago e, inclusive, influenciar apresentadores da Rádio e Televisão a utilizarem o crioulo (ALUPEC) de Santiago, uma vez que é maioria em Cabo-Verde. Mas, sendo a comunidade cabo-verdiana nos EUA, de maioria foguense, deve-se pautar pela cultura já instalada e evitar golpes culturais como método de imposição." y el ta resebe di ses leredoris kumentarius suavis, ma desfundamentadu... debe tenba tanbe kumentarius krosku ma di argumentason finu-sientifiku (es nu ka ta publika-l ... desculpe es e injuria y difamason di kolunista sob kapa di anonimatu, nu ka ta publika-l, nu ta guarda-l si mas tardi, enfim, para un nunka si sabe!)
kumentariu suave suma es di di José Figueira, Junior (agora Senior), autor di Storias Mindelensis ki N gosta Txeu y ki N ta le senpri ( N ten alguns kopi paisti) ta brinda-l senpri na kumesu - "Bravo Napoleão! ta invoka-m es imajen di livru di BONAPARTE riba di se kabalu branku...

- "Dja ago, di ki kor kabalu branku di Napoleon?),

Es sa ta provoka tudu prusoris " di baxul pe" ku es " alguns professores".

A prupozitu ken e es "..alguns professores..." ses ten nomi, poi ses nomi ku ses kurikulu, ki e pa nu fika ta sabe ki kalibri di prusoris nhos tene la na Merka ta N xina minis kauverdianu. Ka bali pena nho sa ta akuza um Clase Profisional ku bazi na determinanti indifinidu... so pamode nho kre manda un bujarda kontra "bilda di odju" di MV e ses kunpanhantis. Kapitãu e feiu!


Pa Napoleão tenta informa kuse ki e alupec ki guvernu aprova en dikretu-lei y dipos el ta matuta na:

1. Será ki formason akademika di kes dotoris (na Linguistika) ku difesa di tezis na Fransa, Purtugal, Brazil... ka ta konta? Foi es ki propoi a.l.u.p.e.c. es e inkonpitenti? Na kuse?

2. Otu, Kapitãu e postu di FAR, nes kazu = strelas ku luas txeu bes ta botadu riba di unbru di un kandidatu pamodi dja txiga tenpu,ets e tal... sigundu regulamentu di FAR o e ka sime? Se ka sime, N ka ofende. - Kada galu na se montanha!

7.5.09

ÊS TI TA DVORÁ ATÊ SÔDAD D´NÔS TERRA

Liberal Online - Colunistas - ÊS TI TA DVORÁ ATÊ SÔDAD D´NÔS TERRA: "´sê casa. Hoje fui un hôm, má ta custmá ser piôr, quase sempr ta juntá quát bandid cóntra un amdjêr, ora q´sê cómpra na mon, ora q´sês fidje dód mon, seis ou sete hora da tarde, na sês camim d´casa. Há dias, plícia ptá mon nuns rapaz. Mim má nha fidje tava ta escuá d´un táxi, un pdil p´êl torná entrá"

Sinonimus y Signifikadus

Kanba, v. 1. Entra. Disaparse. El kanba tras di paredi dja ten kuazi tres ora, inda el ka parse. El kanba dentu kasa el fitxa porta 2. Ba, el kanba na skina gosi li. 3. Ngatxa. El kanba baxu kel ponti la.

Po, v.1. koloka. el tra saku di simentu di karu el po rumadu na txon. 2. Mete, el po karta na kureiu.

Mete, v. 1. Po. 2. El mete se kabesa na primeru di tudu. 3. Ka nhos mete nes asuntu, pamo es e di nos dos! 4. Kanba, kel mininu dja mete kaneka dentul poti.

Txuki, v. 1. Po. 2. El manda-m txuki. 2. Entra, el pidi-m pa N txuki.

Ruki, v. 1. Meti ku forsa ou a forsa. Es briga el ruki-l dedu na odju. 2. Ngana, el ruki-m dedu na odju, e ba se kaminhu. 3. Faze entra ku forsa. Kantu N da konta dja el rukiba mi el dja, N xinti ta dismaia. Nada N ka podeba faze.

5.5.09

A.l.u.p.e.c. - Cafe Margoso

Caro João,Um mal … como socializar obrigatoriamente o alupec?… o ruído que se faz à volta de alupec é intencional? (eu não sou bruxo!) alupec para quem? Quem sabe?Está a decorrer a socialização do alupec, quem são os rostos?…No seu ponto 7. " (...) NUNCA li ou ouvi ninguém que é contra o Alupec ..." tem razão "ninguém" deve ser contra alupec porque é uma “coisa que ninguém” (des)conhece(?). Temos anotado que de vez em quando aparecem uns “ningens” muito bem informados e esclarecidos, caboverdianos ou não, que são não Linguistas, mas que constituem a maioria e por isso mesmo são mais ruidosos, naturalmente… a fingirem-se de ignorantes. Mais, ninguém é obrigado a fazer um curso de Linguística para poder entender o que se pretende com o alupec… nem ka mestedu.Alupec são grafemas “oficializados” (quem deve oficializar?) que deverão ser utilizados para representar todos os sons dos Crioulos de Cabo Verde (escrita do português obedece a outras regras e parâmetros …) . Uma proposta que "oficializa", por exemplo, que o som [k] seja representado sempre, em todos os contextos, pelo grafema , na arte também como é o caso de Txale "Eu escrevo caca com K porque assim cheira más máfe!!!!!!" Mi N ta skrebe caca com K pamode asi el ta txera mas fedi!!!!!!" , … o para representar som [s] dos em todas as palavras que são pronunciadas nas diferentes variantes dos crioulos de Kauverdi. Por exemplo, orsamentu, simenti, osu, pulisia, etc.Sei que é obra querer fazer o “Titu” e o “Txale” ou outro qualquer caboverdiano, escolarizados em português, habituados a escrever os seus crioulos obedecendo a regras e parâmetros do português MUDAR para o estilo Alupequiano. Mas os seus/nossos filhos que vão para a escola para aprender a escrever o que já sabem dizer no seu quotidiano… vão agradecer. Enfim, o alupec está /foi pensado para ensinar os analfabetos e estrangeiros que desejam apreender a nossa Língua e Kultura Kauverdiana.Temos no país e a residir Linguistas caboverdianos… simplesmente desprezeados por “ninguém”. Fazer o quê? Et